Ιστορικά
Η κατασκευή του δρόμου Κουμεντάρι - Κροκύλειο
21/03/2017
Η κατασκευή του έργου αυτού, αποτελεί σίγουρα μία από τις λαμπρότερες σελίδες στην ιστορία του χωριού μας γιατί απαίτησε όχι μόνο πολλά χρήματα αλλά και μία πολύχρονη υπερπροσπάθεια από όλους τους Κροκυλιώτες και τους κατοίκους των γύρω χωριών που συνδράμαν με προσωπική εργασία προκειμένου ο δρόμος να έρθει κοντύτερα σε όλους.

Η κατασκευή του δρόμου που ξεκίνησε το 1931 και ολοκληρώθηκε το 1937, συνέδεσε την θέση Κουμεντάρι που βρισκόταν δεξιά της νεοκατασκευασθήσας τότε εθνικής οδού Λιδωρικίου - Ναυπάκτου με το Κροκύλειο.

Η απόσταση από το χάνι του Πολύμερου στο Κουμεντάρι και μέχρι το Κροκύλειο σε ευθεία γραμμή είναι περίπου 4 χιλιόμετρα. Η μεγάλη όμως υψομετρική διαφορά (περί τα 450μ) και η ανάγκη πιθανότατα διέλευσης από τις καλλιέργειες του χωριού στο ποτάμι, οδήγησε σε μία οφιοειδή χάραξη 10χλμ. με 11 στροφές των 180 μοιρών που δυστυχώς δεν βελτιώθηκε έως σήμερα.

Η κατασκευή του δρόμου ξεκίνησε στις 15 Σεπτεμβρίου του 1931 από το χωριό προς τα κάτω. Την εποχή εκείνη γίνονται και εκκλήσεις από την κοινότητα στους κατοίκους για οικονομική ενίσχυση (βλ, ντοκουμέντα στο τέλος του αφιερώματος).

ΕΚΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ ΚΡΟΚΥΛΕΙΟΥ, προς τους απανταχού Κροκυλειώτες

Κροκυλειώτες, Όλοι ημείς που διαμένουμε εδώ στον τόπο γεννήσώς σας, αναλογιστήκαμε τη δυστυχία που υποφέρει ο τόπος μας επί τόσα χρόνια, γιατί στερείται τη συγκοινωνία που είναι το μόνον αγαθό που φέρνει τον πολιτισμό και την ευτυχία στον άνθρωπον. Γι΄αυτό αποφασίσαμε να ενώσουμε το χωριό μας με τον Εθνικόν δρόμο που διέρχεται από την περιφέρεια μας στο ποτάμι. Την απόφαση αυτή τη λάβαμε οριστικά και γι΄αυτό πήραμε την αξίνα και το φτυάρι στα χέρια για να κατασκευάσωμε δέκα χιλιόμετρα δρόμο αμαξιτό με προσωπική εργασία. Κι έχομε την πεποίηθηση πως έτσι μόνον θα φέρωμε στον τόπο μας την ευτυχία και θα κληρδοτήσωμεν αυτή και στους απογόνους μας.
Το έργον άρχισε από τις 16 Σεπτεμβρίου 1931 και συντελέστηκε μέχρι τώρα κατά τα 3/4 το πρώτο τμήμα του Επαρχιακού μας δρόμου από το Κροκύλειο μέχρι το Κορίθι που εμελέτησε και εχάραξε ο μηχανικός. Ελπίζομεν δε μέχρι Δεκεμβρίου το εργαζόμενον κάθε ημέρα συνεργείον να έχη έτοιμο ολόκληρο το τμήμα αυτό.

Χωριανοί.
Αναλογιζόμαστε πως το έργο που αναλάβαμε είνε πολύ μεγάλο και θα απαιτήση χέρια δυνατά και χρήμα. Άλλα ημείς δεν θα δειλιάσουμε μπροστά σε κανένα εμπόδιο. Επειδή όμως ότα το έργο τελειώση τα αγαθά της συγκοινωνίας δε θα τα απολαύσωμε μόνο ημείς αλλά και σεις ΄πταν γυρίσετε στο χωριό σας, γι΄αυτό πρέπει για να φέρωμε το έργο μας ευκολώτερα σε πέρας να σπεύσετε να στείλετε τον οβολό σας για να μη μείνη το έργο ημιτελές. Με όσο μεγαλύτερο ενδιαφέρον εργασθήτε και όσο περισσότερο μας βοηθήσετε, τόσο ευκολώτερα θα τελειώσωμε το έργο που αναλάβαμε. Ο καθένας σας είτε μόνος του είτε με άλλους μαζί ας στείλη την εισφορά του για τη συγκοινωνία του τόπου του απ'ευθείας στο όνομα του Προέδρου της Κοινότητας μας κ. Κωνσταντίνου Κουτσούκου προς τον οποίο ολόκληρη η κοινότης μας έχει αμέριστο την εμπιστοσύνη της.

Πιστεύομε πως όταν το έργο τελειώση θα υπερηφανεύεστε και σεις μαζί με μας, γιατι με την εισφορά σας θα γίνετε συντελεστές του.
Οι αποστελλόμενοι έρανοι θα δημοσιεύωνται δια του "Ρουμελιώτου"

Με αδελφικούς χαιρετισμούς
Κροκύλειο 15 Νοεμβρίου 1931
Η επιτροπή

Θρ. Ζωγράφος, Γεωργ. Ψιτας Δ.Παπαναστασίου, Χ.Καντάς, Γ.Παπαζαχαρίου, Κ. Κουτσούκος, Κ.Λ.Γραββάνης, Γ.Κρίτσας, Δ.Χρυσικός, Χ.Σταυρόπουλος, Δημ. Στούμπος, Π. Γραββάνης, Κ.Α.Βάρσος. Κ. Σαίτης Π.Σιδέρης, Σπ Κ Σαίτης Θωμάς Υφαντής, Αθ. Δ. Σταυρόπουλος Δημ. Λ.Λουκόπουλος, Γεώρ. Γιαννακόπουλος, Γεωργ. Κ. Μαρμάρας, Γ.Κ.Αρμάος, Σπύρος Κ.Κωστόπουλος, Κ.Καντάς Δημ Καπέλλας και Δημ Γ Καραμπέλος Κ.Γ. Σαίτης

Το 1933 εκλέγεται Πρόεδρος ο Αθανάσιος Καντάς και γίνεται η "ψυχή" του έργου. Οι δυσκολίες πολλές αλλά οι κάτοικοι του χωριού το μετατρέπουν σε προσωπικό τους στοίχημα και καταβάλλουν υπεράνθρωπες προσπάθειες. Το έργο τελικά ολοκληρώνεται και με την βοήθεια κατοίκων των γειτονικών χωριών Ζωριάνο, Αλεποχωρίου που εξυπηρετούνταν από αυτό το δρόμο.

Άνοιγμα τρύπας για αντίναξη πέτρας με δυναμίτη (γύρω στο 1935)


Πιθανή εργασία κυριών στη κατασκευή του δρόμου (γύρω στο 1935)



Κροκυλιώτες και Κροκυλιώτισσες εργάζονται δωρεάν για τη κατασκευή του δρόμου (γύρω στο 1935)



Άνοιγμα τρύπας για αντίναξη πέτρας με δυναμίτη (γύρω στο 1935)

Κάτοικοι του Αλποχωρίου συμμετέχουν στη κατασκευή του δρόμου (γύρω στο 1935) Τα εγκαίνια του δρόμου γίνονται την 28 Αυγούστου το 1937 στο Κροκύλειο με την συμμετοχή όλων των κατοίκων του χωριού, πολλούς καλεσμένους και με παρουσία επισήμων. Κατά την διάρκεια της τελετής ο Πρόεδρος της Κοινότητας Αθ. Καντάς εκφώνησε τον "πανηγυρικόν της ημέρας" όπου μεταξύ άλλων είπε: "Όταν προ δεκαετίας περίπου το επίσημον Κράτος εξήγγειλε την απόφασιν όπως προέλθη εις την κατασκευήν της εθνικής οδού Λαμίας - Ναυπάκτου .... οι κάτοικοι των ορεινών συνοικισμών της επαρχίας ... εδέχθησαν με ιδιάζοντα ενθουσιασμόν το ευρόσυνον εκείνο άγγελμα ... Ο ενθουσιασμός των όμως ούτος δεν ήτο άμοιρος δισταγμού τινός ... Ο δισταγμός όμως ούτος ήτο πολύ μεγαλύτερος δια την Κοινότητα Κροκυλείου, η οποία όφειλε αν ποτέ επραγματοποιείτο ο εθνικός δρόμος, όστις θα διήρχετο εις μακρυνήν απ' αυτής απόστασιν και κατασκευάση ίδιον κοινοτικόν δρόμον, διότι τότε και μόνον θα ηδύνατο να υπολογίσει εις την απόλαυσιν των εκ της συγκοινωνίας αγαθών. Το έργον ήτο υπερμέτρως βαρύ και αι δυνάμεις ... λίαν ασθενείς. Οιοσδήποτε άλλος άνευ γενναίας κρατικής επιχορηγήσεως δεν θα ετόλμα να αναλάβει την τιτάνειον αυτήν προσπάθειαν εάν ανελογίζετο το κολοσσιαίον της απαιτούμενης εργασίας και την πενιχρότητα του κοινοτικού μας προϋπολογισμού ... οι κάτοικοι ειργάσθησαν υπερανθρώπως... Εις το σάλπισμα της Κοινότητος επροθυμοποιήθησαν πάντες, τόσον οι εν τη Κοινότητι και οι εν τοις πέριξ χωρίοις διαμένοντες όσον και οι απανταχού της Ελλάδος ευρισκόμενοι Δωριείς, μηδέ (εξαιρουμένων) των εν Αμερική διαβιούντων" (εφημ. "το Κροκύλιο", ΑΦ 6, Μάρ-Απρ 1984)


Οι τοπικοί επίσημοι ποζάρουν στη πλατεία κατά τη διάρκεια της τελετής των εγκαινίων του δρόμου (1937)


Από το γλέντι των εγκαινίων στη πλατεία (1937)

Τα πρώτα αυτοκίνητα φτάνουν στο τέρμα του δρόμου, κάτω από το σχολείο μέσα σε θριαμβευτική ατμόσφαιρα. Ακριβώς εκείνη την περίοδο συνδέθηκε και το Κροκύλειο με συγκοινωνία από το Κουμεντάρι. Οταν έφτασε δε το πρώτο λεωφορείο στο χωριό το 1950 στήθηκε ολονύκτιο γλέντι στην πλατεία του χωριού.

Η απουσία του τότε Κράτους για το έργο αυτό ήταν επιφανείς διότι ο τότε Νομάρχης δεν ήθελε να χαρακτηρίσει τον δρόμο αυτό νομαρχιακό για να μην έχει την ευθύνη συντηρήσεως του.

Από το Κροκύλειο ξεκινούν αργότερα αμαξωτοί δρόμοι προς το Κουπάκι ,Ζοριάνο Αλεποχώρι και μέσω του υψώματος της Θεοτόκου προς Πενταγιοί, Αρτοτίνα και άλλα χωριά.

ΤΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ - ΕΚΚΛΗΣΕΩΝ


Επιστολή - έκκληση της επιτροπής έργου (Νοέμβριος 1931) προς τους απανταχού Κροκυλιώτες, για οικονομική ενίσχυση του έργου (πηγή: Κώστας Κουτσούκος)


Ανάλογη επιστολή - έκκληση του Κοινοτικού Συμβουλίου (Ιούλιος 1934) προς τους απανταχού Κροκυλιώτες, για οικονομική ενίσχυση του έργου (πηγή: εφημ. "Το Κροκύλιο" ΑΦ42, Σεπ-Οκτ 1990)