Τα πρώτα Μακρυγιάννεια ορίστηκαν με τριήμερη διάρκεια για το Πάσχα του 1975 (ημέρα του Πάσχα, Δευτέρα και Τρίτη). Το πρόγραμμα προέβλεπε για την πρώτη ημέρα κατάθεση στεφάνων και χορό στην πλατεία με το κλαρίνο του Βασίλη Σκαλιώτη.
Την Δευτέρα, 5 Μαΐου του 1975, σε μία κατάμεστη πλατεία, μπροστά στο Ελληνικό Σχολείο, που ήταν γνωστό και ως
σχολαρχείο (στη θέση του σημερινού ξενοδοχείου), στήθηκε το απαραίτητο σκηνικό για την θεατρική παράσταση του έργου του
Δημήτρη Φωτιάδη «Μακρυγιάννης» από τον θίασο της
Ελληνικής Λαϊκής Σκηνής, του σκηνοθέτη
Κλέαρχου Καραγιώργη, με πρωταγωνιστή τον
Φοίβο Ταξιάρχη.
Από την ιστορική αυτή παράσταση ευτυχώς διασώζονται 2 φωτογραφίες, στις οποίες διακρίνουμε να έχει στηθεί ένα πρόχειρο σκηνικό με κιλίμια και ελληνικές σημαίες που στήθηκαν προκειμένου να δώσουν κάποιο "χρώμα" στην παράσταση.
Ντοκουμέντο της εποχής επίσης αποτελεί μία ασπρόμαυρη φωτογραφία, με την κατάμεστη πλατεία.
Πρόσφατα εντοπίσαμε το θεατρικό έργο στο
διαδύκτιο, διασκευασμένο για το ράδιο, οπότε όσοι από εμάς δεν γνωρίσαμε το έργο του Φωτειάδη, έχουμε μία ευκαιρία τουλάχιστον να το ακούσουμε. Στον ενδιαφέροντα πρόλογο του έργου ακούμε τα παρακάτω:
Ο συγγραφέας διάλεξε τα ποιο σημαντικά μέρη από τα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη, κυρίως από την τελευταία περίοδο και στηριγμένος στις σελίδες τους , έγραψε το σκηνικό του έργου. Ο Μακρυγιάννης ήταν γεννημένος δημοκράτης και αντιδρούσε με κάθε τρόπο στην επιβολή απολυταρχικών καθεστώτων στη χώρα μας. Η Ελλάδα είχε απελευθερωθεί από τον Τούρκο και είχε υποδουλωθεί στους βαβαυρούς του Όθωνα. Οι δημόσιοι άντρες είχαν γίνει πιόνια στα χέρια των ξένων. Η πολιτική κατάσταση στη χώρα μας το 1843 είχε φτάσει σε κρίσμο σημείο. Ο Μακρυγιάννης οργάνωσε την εξέγερση του Ελληνικού λαού, ο συνταγματάρχης Καλέργης του στρατού και οι δυό τους ανάγκασαν τον Όθωνα στις 3 Σεπτεμβρίου του 1843 να υπογράψει τις συνταγματικές ελευθερίες των Ελλήνων και να διώξει από την Ελλάδα τους βαβαρούς. Αυτά τα ιστορικά περιστατικά, πήρε σαν υλικό του έργου του ο Φωτειάδης. Στο πρώτο μέρος του έργου, θα παρακολουθήσουμε μερικές χαρακτηριστικές σκηνές από την πολεμική δράση του Μακρυγιάννη.
Τελειώνουμε με ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από την μελέτη του Γιάννη Κακριδή "Μια ελληνική καρδιά" για τον Μακρυγιάννη:
"Αν το ιδανικό της αρχαίας ελληνικής δημοκρατίας ήταν όχι μόνο η εθνική ελευθερία του λαού, αλλά και η πολιτική ελευθερία του ατόμου, τότε για κανέναν άλλον αγωνιστή του Εικοσιένα δεν μπορούμε να πούμε πως ενσάρκωσε εντονότερα το ιδανικό αυτό από το Μακρυγιάννη. Ο Μακρυγιάννης είναι ο κατ’ εξοχήν δημοκράτης αγωνιστής. Πόσο βαθιά ένιωθε τις υποχρεώσεις του απέναντι στην πατρίδα του, και όταν ήταν σκλαβωμένη και ύστερα που ελευθερώθηκε, το έδειξε με το έργο του. Σα γνήσιος όμως δημοκράτης έχει και όλη την επίγνωση των δικαιωμάτων του λαού που πολέμησε και τυραννήθηκε."
Στην ραδιοφωνική αυτή διασκευή, τον ρόλο του Μακρυγιάννη ενσαρκώνει ο Χρήστος Καλαβρούζος, ένας ηθοποιός που άφησε την ταυτότητά του πάνω στο ρόλο του Μακρυγιάννη και που είχαμε την τύχη πολλοί Κροκυλιώτες να το τον απολαύσουμε θεατρικά και στο Κροκύλειο στα Μακρυγιάννεια του 1999.
Τέλος στις
ψηφιοποιημένες συλλογές ΕΛΙΑ εντοπίσαμε 2 φωτογραφίες της ίδια θεατρικής παράστασης με ημερομηνία 1974. Στις φωτογραφίες αυτές διακρίνεται ο Φοίβος Ταξιάρχης στο ρόλο του Μακρυγιάννη καθώς και υπόλοιποι ηθοποιοί του θιάσου που πιθανότατα επισκέφτηκαν και το Κροκύλειο το 1975. Διαπιστώνουμε και από αυτές τις φωτογραφίες την έλλειψη σκηνικών, οπότε μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το έργο ήταν ενδεχομένως προσαρμοσμένο στις ανάγκες περιοδείας.